Piše: dr Mirjana Mozetić, specijalista fizijatrije

Tortikolis (stari, narodni izraz “krivošija”) je stanje nagnutosti glavice na jednu stranu, uz okretanje lica bebe ka suprotnoj strani, koje se, najčešće uočava neposredno po rođenju deteta, ili u prvim mesecima života.  Strane tortikolisa se imenuju prema strani tela deteta (desni, levi). Na primer, ako dete ima desni tortikolis, naginje glavicu ka desno, a češće gleda ka levo, teže prati ka svojoj desnoj strani.

UZROCI

Najčešći uzrok je položaj deteta u materici tokom trudnoće, kada možemo zapaziti i manje razvijen donji deo obraza na toj strani, uži očni otvor. Pipanjem te strane vrata, može se uočiti skraćen, napet-zadebljao mišić. Ređe se javlja tzv. tortikolis sa hematomom u samom mišiću, koji se tada može i napipati. Najređi uzrok tortikolisa su urođene anomalije kičmenog stuba, na koje posumnjamo onda kada, i pored višemesečnog lečenja nema rezultata, ili je klinička slika od početka teška.

Sem kongenitalnog, koji se uočava odmah na rođenju, tortikolis se može javiti i u kasnijem uzrastu deteta, za šta su uzroci brojni (povrede, mijalgije, oboljenja nervnog sistema, oka, uha, itd.) i zahtevaju detaljnu i ciljanu dijagnostiku, a u skladu sa tim, i tretman.
 Sem nagnutosti glave, može se uočiti i manja zakrivljenost glavice sa zadnje strane, i to suprotno od strane tortikolisa – takozvana plagiocefalija (“zaravnjena glava”), kao posledica stalnog pritiska podloge na meke kosti lobanje.

Dijagnoza kongenitalnog mišićnog tortikolisa se postavlja najčešće samo kliničkim pregledom, ponekad je neophodno uraditi ultrazvučni pregled mekih tkiva vrata i/ili rentgenski snimak vratne kičme, izuzetno i dalja dijagnostika.

LEČENJE

Lečenje kongenitalnog mišićnog tortikolisa podrazumeva više metoda fizikalne terapije: pozicioniranje, aktivne i pasivne vežbe za vrat, po potrebi i terapija toplotom (parafin) pre vežbi, elektroforeza kalijum jodida kod tortikolisa sa hematomom.

Kod pozicionih tortikolisa, prognoza je veoma dobra, moguće je postizanje normalnog položaja glave i punog obima pokreta u vratu.

Potrebno je praćenje postignute korekcije položaja glavice i vrata od strane pedijatra, samih roditelja, po potrebi i fizijatra, sve do prvog rođendana deteta.

Zdravlje – za miran san vašeg deteta

Uloga roditelja i njihova svakodnevna posvećenost vežbama imaju ključnu ulogu u čitavom toku prepoznavanja, lečenja i praćenja tortikolisa.