Ovo jeste naziv jedne od poznatih rok grupa iz Srbije koja je obeležila 80-te godine prethodnog veka, ali se odnosi i na postupke koji se preduzimaju u cilju nege vašeg kičmenog stuba.
MSc. Dr Branko M. Vujković, fizijatar
Kičmeni stub predstavlja jednu od najkompleksnijih struktura našeg tela, sastavljenu od kostiju, mišića, ligamenata, nerava, krvnih sudova i specifičnih zglobova. Pored ovih osnovnih delova u funkcionalno-anatomskom odnosu sa kičmenim stubom su i tzv. intervertebralni diskovi (IVD), korenovi kičmenih živaca, kičmeni ganglioni, kičmena moždina sa svojom tvrdom ovojnicom i prostorom ispunjenim likvorom.
Svaka od ovih struktura ima specifičan odgovor na povredu, starenje i aktivnost, a zajednička karakteristika oštećenja ovih struktura je svakako BOL.
Proces dijagnostike i lečenja bola u leđima je jedan od najvećih izazova za svakog lekara, upravo zbog kompleksnosti anatomije i fiziologije kičmenog stuba, i mnogobrojnih strukturalnih, funkcionalnih, urođenih i patoloških promena koja se mogu javiti na kičmenom stubu i izazvati bol u leđima.
Degenerativne promene kičmenog stuba su najčešći patološki nalaz koji se nalazi nakon snimanja kičme nekom od tzv. imidžing metoda (RTG, CT, MRI…). Proces degeneracije se javlja u celokupnoj populaciji, kako ona stari, i verovatno je deo normalnog procesa starenja. Brzina i obim degenerativnih promena su podstaknuti naslednim faktorima, kao i specifičnim stilom života svakog pojedinca. Čak i najteže degenerativne promene mogu biti bez simptoma, ali bol u leđima je češći kod osoba koje imaju takve degenerativne promene. Svakako one predstavljaju “dobar teren” za povrede i zapaljenjska oboljenja kičmenog stuba. Degenerativne promene su najizraženije na intervertebralnim diskovima i tzv. faset zglobovima, i obično se javljaju u isto vreme, ali u različitom stepenu.
Foto: Ilustracija (screenshot)
Degenerativne promene IVD obično počinju kao mali, cirkumferentni prekidi fibroznog prstena (anulus fibrosus, prim.aut.), koji se vremenom povećavaju praveći radijalne fisure, koje se šire na centralni deo IVD – meko jezgro (nucleus pulposus, prim.aut.), dovodeći do interne disrupcije strukture IVD. Dolazi do dehidratacije i gubitka proteoglikana iz strukture mekog jezgra, što rezultuje gubitkom visine IVD. Kako degenerativni proces odmiče, IVD kolabira, a tela dva susedna pršljena se približavaju. Obzirom da se praktično gubi struktura mekog jezgra, tela dva susedna pršljena skleroziraju, i usled trenja dolazi do nastanka koštanih izraštaja – osteofita. Paralelno sa procesom degeneracije IVD, nastaje inflamacija faset zglobova, zatim njihove degenerativne promene sa stanjenjem hrskavice. I na faset zglobovima, na gornjoj i donjoj faseti, takođe počinju da se stvaraju osteofiti, sa izraženom fibrozom.
Niko nije imun na ovakve degenerativne procese kičmenog stuba, koji su postali vodeći uzrok nesposobnosti, naročito u razvijenim zemljama.
No, da se ostavimo na tren, suvoparne, “medicinske” priče…
Nažalost, još uvek ne postoji adekvatan lek za potpuno izlečenje bola u leđima, kao najvažnijeg simptoma oboljenja kičmenog stuba, ali se adekvatnom prevencijom i pravovremenom dijagnozom uzroka bola u leđima, kičma može “disciplinovati”.
Pravilno držanje tela, nije samo “stajanje uspravno”, već sve ono što ne optere
uje kičmeni stub, a da pritom sve strukture važne za anatomiju i funkciju kičmenog stuba, budu u funkcionalnom i korektivnom položaju. Da bi “disciplinovali” vašu kičmu i sprečili moguće bolove, morate izbegavati jak zamor, ali i opterećenja fizičke i psihičke prirode.
Zaštitni pokreti i ostala uputstva koja ćemo vam preporučiti, moraju vam postati životna navika, koja će biti prisutna pri svim profesionalnim i aktivnostima dnevnog života…
U sledećem nastavku: DISCIPLINA KIČME VOL. II i “KAKO SE PRAVILNO LEŽI U KREVETU!”
Zapratite Instagram profile: @zdravlje_plus_
@fizijatar015
@fizikalcentarsabac